Dzień rozmów twarzą w twarz

Artykuł dotyczący umiejętności rozmawiania o swoich emocjach w chorobie, dzielenia się swoimi obawami

Diagnoza choroby nowotworowej jest wydarzeniem niezwykle trudnym, zarówno dla osoby chorej jak i jej bliskich. Moment, w którym dowiadujemy się o chorobie, jest początkiem silnych emocji, długotrwałego napięcia i stresu, a także wymusza na nas przewartościowanie swojego dotychczasowego życia oraz wprowadzenie w nim szeregu zmian: organizacyjnych, zawodowych, podziału ról w rodzinie, finansowych, ale też komunikacyjnych.

Jak komunikować się z bliskimi, będąc osobą chorą onkologicznie?

Każdy człowiek ma własne sposoby komunikowania się z innymi ludźmi oraz wyrażania swoich uczuć i emocji. Niektórzy wolą rozmawiać o tym, co czują, a inni komunikują się poprzez działanie lub troskę. Jednak niezależnie od preferowanych sposobów porozumiewania się należy pamiętać, że komunikacja jest jednym z najistotniejszych elementów warunkujących powodzenie przystosowania się do nowej sytuacji, jaką jest doświadczenie choroby nowotworowej.

Właściwa komunikacja pomiędzy bliskimi daje możliwość wyrażenia swoich emocji związanych z chorobą. Daje partnerom przestrzeń do rozmów o aktualnych potrzebach, uczuciach czy trudnościach. Pozwala to osobie chorej wyrazić, w jakich obszarach najbardziej potrzebuje ona pomocy, a bliskim daje możliwość podzielenia się odczuwanymi trudnościami czy poinformowania o nadmiernym obciążeniu.

Prawda jest taka, że choroba nowotworowa nigdy nie pozostaje obojętna dla relacji osoby chorej z bliskimi. A jeśli dodać do tego jeszcze napięcia wynikające z różnych sposobów komunikacji i błędy komunikacyjne, prowadzące do nieporozumień i frustracji, może okazać się trudnym skorzystanie ze wsparcia, będącego na wyciągniecie naszej ręki. Co w takim razie możesz zrobić?

• Mów otwarcie o tym, co czujesz i jakie emocje Ci towarzyszą – czasami już samo głośne wypowiedzenie swoich odczuć ma działanie terapeutyczne i pomaga uporządkować myśli – jeżeli jednak nie czujesz się gotowy do rozmowy, poinformuj swoich bliskich, że potrzebujesz jeszcze trochę czasu, aby wsłuchać się w swoje myśli. Dasz im w ten sposób znać, czego potrzebujesz, a oni nie będą się czuli odtrąceni.
• Pamiętaj, że Twoi bliscy, cokolwiek robią, zazwyczaj chcą dla Ciebie dobrze – pomóż im, mówiąc jakiego rodzaju pomocy potrzebujesz, czy chcesz, aby pomogli Ci w codziennych obowiązkach, jeździli z Tobą do lekarza, rozmawiali, słuchali, trzymali za rękę, a może potrzebujesz zrobić wspólny album ze zdjęciami albo wyjechać na krótką wycieczkę? – Twoi bliscy na pewno chętnie Ci pomogą, zwłaszcza jeśli będą wiedzieli jakiej pomocy potrzebujesz.
• Rozmawiaj o swoich obawach – to najlepszy sposób, żeby je rozproszyć lub wykorzystać tworząc plan działania. Warto też spojrzeć na trudności z perspektywy innych, bliskich Ci osób – wspólnie łatwiej znaleźć rozwiązanie.
• Nie bój się odmawiać – jeżeli nie masz ochoty na jakąś formę pomocy, na odwiedziny czy na rozmowę z daną osobą, po prostu o tym powiedz. Unikniesz niepotrzebnych nieporozumień.
• Pamiętaj, że komunikacja to nie tylko słowa, a intymność to nie tylko fizyczność. Leczenie choroby nowotworowej może w znaczący sposób zmienić Twoje życie seksualne. Możesz nie mieć siły lub ochoty na seks, możesz nie czuć się komfortowo ze swoim wyglądem po operacji lub obawiać się reakcji swojego partnera. Warto o tych trudnościach rozmawiać, dać sobie czas na zaakceptowanie nowej rzeczywistości i zadbać o przestrzeń sprzyjającą bliskiej i czułej, choć niekoniecznie fizycznej relacji. Możecie wspólnie poszukać i spróbować nowego dotyku, który uwzględni ewentualne trudności związane z chorobą i pozwoli Wam odkrywać się na nowo.

Niewątpliwie otwarta i troskliwa komunikacja jest niezwykle potrzebna w relacji z drugą osobą, a w sytuacji choroby nowotworowej staje się szczególnie ważna. Niestety czasami, mimo najszczerszych chęci, jest nam trudno porozumieć się z bliskimi. Może to wynikać z nadmiernego stresu lub napięcia, z przewlekłego zmęczenia lub bólu, a czasami w wyniku nierozwiązanych problemów w związku, istniejących na długo przed chorobą. Warto wówczas skorzystać z profesjonalnego wsparcia psychologa, doświadczonego w terapii pacjentów onkologicznych, który pomoże Ci uporać się z własnymi emocjami, a nawet zmniejszyć ból i zmęczenie. Ze wsparcia specjalisty możesz też skorzystać razem z bliską Ci osobą – wówczas psycholog pomoże Wam zdefiniować trudności komunikacyjne i wskaże Wam kierunek pracy nad poprawą Waszej komunikacji. Wiele par, w których pojawia się choroba nowotworowa, ma problem z intymnością i seksualnością. Jeżeli czujecie, że temat intymności jest dla Was zbyt trudny, może poruszyć go z terapeutą seksuologiem.

Magdalena Wiechowska

Psycholog