tel. 500 265 605email: kontakt@onkodietetyka.pl

FacebookTwitter

Wzmocnienie odporności naturalnymi składnikami – przegląd produktów wzmacniających organizm – zdrowotne właściwości aronii, malin i czarnego bzu

Nawiązując do poprzedniego artykułu dotyczącego wzmacniania odporności (immunostymulacji) poprzez zastosowanie roślinnych produktów, które mają prowadzić do wzrostu sił obronnych organizmu dzisiaj przedstawimy przegląd właściwości zdrowotnych aronii, malin i czarnego bzu.

Aronia właściwości zdrowotne

Aronia to owoc, które ma niesamowite właściwości zdrowotne. Jest cenną rośliną zarówno użytkową i leczniczą. Aronia czarnoowocowa (Aronia melanocarpa) z rodziny różowatych (Rosaceae) ma ogromny potencjał leczniczy. Jako surowiec spożywczy, ale również farmaceutyczny stosuje się dojrzałe owoce. Można z niej przyrządzić przetwory spożywcze takie jak: soki, syropy, dżemy, a także preparaty w formie suplementu diety, które mają wzmacniać organizm i obniżać ciśnienie tętnicze krwi. Swoje zdrowotne działanie aronia czarnoowocowa zawdzięcza występowaniu w jej owocach polifenoli, a w szczególności: antocyjanów, kwasów fenolowych i flawonoidów.

  • Pierwsze z nich – antocyjany, to głównie pochodne cyjanidyny, a ich zawartość w owocach waha się z zakresie 200-1000 mg/100 g produktu. (3-O-galaktozyd cyjanidyny, 3-O-arabinozy cyjanidyny, 3-O-ksylozyd cyjanidyny i 3-O-glukozyd cyjanidyny).
  • Przedstawicielami flawonoidów są: 3-O-wiscjanozyd kwercetyny oraz 3-O-robinobiozyd kwercetyny.
  • Spośród fenolokwasów aronia zawiera kwas felurowy, kawowy, chlorogenowy i neochlorogenowy.

Analiza wartości odżywczej wykazała, że owoce aronii bogate są w witaminy: A, B, C, PP, E, składniki mineralne takie jak miedź, mangan, wapń i żelazo (Cu, Mn, Ca, Fe), a także garbniki i kwasy organiczne.

Udokumentowane pozytywne działanie dojrzałych owoców aronii czarnoowocowej to:

  • przeciwwirusowe,
  • antybakteryjne,
  • działanie antyhepatotoksyczne,
  • przeciwnowotworowe,
  • przeciwzapalne.

Znajdujące się w malinach (oraz innych owocach np. jeżynach, borówkach) antocyjany obniżają aktywność czynnika martwicy nowotworów (TNF-α), który ma wpływ na regulowanie przebiegu reakcji zapalnych oraz immunologicznych. Antocyjany pełnią również funkcje ochronne w procesie zapalnym zwiększając wytwarzanie prostacykliny (PGI2) w komórkach śródbłonka, która również hamuje zlepianie (agregację) płytek krwi, działa rozkurczowo na naczynia krwionośne oraz obniża ciśnienie krwi. Wyżej wspomniany barwnik może również wpływać na zmniejszenie degranulacji mastocytów, co będzie wpływało pozytywnie, ponieważ regulacja przepływu w naczyniach włosowatych może ograniczać miejscowy stan zapalny.

Bez czarny – właściwości zdrowotne

Kwiaty oraz owoce bzu czarnego mają najsilniejsze właściwości zdrowotne – sambucus nigra L.K to jedna z najbardziej znanych roślin leczniczych.

Kwiaty bzu zawierają wiele cennych związków (flawonoidy (kampferol, rutozyd, kwercetynę, izokwercytynę), kwasy organiczne, trójterpeny, sole mineralne (głównie potas)), dzięki którym mogą być stosowane jako środek:

  • napotny,
  • przeciwgorączkowy,
  • uszczelniający naczynia.

Owoce czarnego bzu bogate są również we flawonoidy, antocyjany, a wśród nich cyjanidyno-3-O-glikozyd, cyjanidyno-3-O-5-O-diglikozyd, cyjanidyno-3-O-sambubiozyd i sambucynę dzięki czemu posiadają właściwości:

  • przeciwwirusowe,
  • immunomodulacyjne,
  • oraz postuluje się również ich działanie przeciwleukemiczne.

Antocyjany zawarte w owocach czarnego bzu mają podobne mechanizmy działania jak te, które się znajdują aronii. Wykazano również działanie przeciwwirusowe stosując wyciągi z czarnego bzu, w warunkach in vitro w zależności od dawki oraz stężenia hamowały one replikację wirusa grypy A (H1N1). Czarny bez hamuje infekcje wirusową grypy poprzez wiązanie otoczki wirusowej, która odpowiedzialna jest za wnikanie wirusa do komórek gospodarza. W badaniu klinicznym stwierdzono również, że stosowanie wyciągów z czarnego bzu u pacjentów chorych na grypę w porównaniu do pacjentów przyjmujących placebo skracało czas infekcji o 4 dni

Malina – sposób na wzmocnienie odporności

Wprowadzenie malin w diecie to naturalny sposób na wzmocnienie odporności. Malina od dawna wykorzystywana jako roślina lecznicza. Przypisuje jej się właściwości:

  • przeciwzapalne,
  • przeciwgorączkowe,
  • napotne.

W leczeniu oraz profilaktyce zastosowanie mają zarówno świeże, jak i suszone owoce malin oraz suszone liście. Podczas przeziębień oraz w trakcie grypy korzystne działanie ma napar z suszonych owoców oraz syrop malinowy o działaniu napotnym i przeciwgorączkowym. Podczas infekcji bakteryjnych oraz wirusowych, które przebiegają z gorączką często stosowane są mieszanki ziołowe z suszonym owocem maliny. Takie preparaty mogą wykazywać działanie przeciwzapalne oraz przeciwgorączkowe.

Analiza wartości odżywczej wykazała, że owoce maliny bogate są w witaminy: A, C, E oraz B1, B2, B6 oraz składniki mineralne: K, Ca, Cu, Fe, Mn. Owoce są również źródłem cennych dla zdrowia polifenoli (antocyjanów, kwasów fenolowych, flawonów, tanin i β-sitosterolu), które wykazują silne działanie antyoksydacyjne.

Główne antocyjany zawarte w malinie to: wolna cyjanidyna, 3-glukozyd cyjanidyny, 3-glukozylorutozyd cyjanidyny, 3-rutozyd cyjanidyny oraz w niższych stężeniach pelargonidyny, malwidyny i delfinidyny.

Działanie przeciwzapalne maliny zostało potwierdzone w badaniach in vitro, z których wynika, że zawarte w niej antocyjany wykazują zdolność hamownia enzymów procesu zapalnego (COX-1 oraz COX-2). Kwas elagowy zawarty w owocach maliny ma nie tylko właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, ale również przeciwnowotworowe i antyoksydacyjne. Co ciekawe zaobserwowano również pozytywne działanie kwasu elagowego poprzez zwiększenie działania leków stosowanych przeciw szczepowi Staphylococcus aureus oraz jego hamujący wpływ ma wytwarzanie biofilmu.

Malina, aronia i czarny bez – uzupełnienie diety w walce z chorobą

Malina, aronia i czarny bez to doskonałe uzupełnienie diety w walce z chorobą. Należy jednak pamiętać, iż pomimo tego, że naturalne związki pochodzenia roślinnego posiadają zdolności immunomodulujące, nie powinny być stosowane w wysokich stężeniach na własną rękę ze względu na ich silne wielokierunkowe działanie na organizm oraz możliwe interakcje.

Oczywiście mogą być stosowane w naturalny sposób jako uzupełnienie diety w walce z chorobą lub podczas osłabionej odporności, należy jednak uważać na kupne produkty oraz dokładnie czytać etykiety. Ponieważ syrop malinowy w skład, którego wchodzi 1% soku malinowego raczej nie poprawi naszej odporności, a wręcz ją osłabi poprzez ilość cukru, który dostarczymy sobie z tym produktem.

PS W kolejnym artykule opowiemy Wam o znaczeniu cukru w diecie, dlatego obserwujcie nas koniecznie na Facebooku, być na bieżąco ze wszystkimi wskazówkami!

Bibliografia

  1. Dymarska, E., Grochowalska, A., Krauss, H. and Chęcińska-Maciejewska, Z., 2016. Naturalne modyfikatory odpowiedzi immunologicznej. Problemy Higieny i Epidemiologii, (97), p.4.
  2. Wolski T, Kalisz O, Prasał M, Rolski A. Aronia czarnoowocowa – Aronia melanocarpa (Michx.) Elliot – zasobne źródło antyoksydantów. Post Fitoter 2007, 3: 145-154.
  3. Sikora J, Markowicz M, Mikiciuk-Olasik E. Rola i właściwości lecznicze aronii czarnoowocowej w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Bromat Chem Toksykol 2009, XLII(1): 10-17.
  4. Zielińska-Przyjemska M, Olejnik A, Grajek W. Wpływ soku z buraka ćwikłowego i aronii in vitro na metabolizm tlenowy i apoptozę ludzkich granulocytów obojętnochłonnych. Żywn Nauk Technol Jakość 2007, 51(2): 174-186.
  5. Saluk-Juszczak J. Antocyjany jako składnik żywności funkcjonalnej stosowanej w profilaktyce chorób układu krążenia. Post Hig Med Dośw 2010, 64: 451-458.
  6. Kołodziej B, Drożdżal K. Właściwości przeciwutleniające kwiatów i owoców bzu czarnego pozyskiwanego ze stanu naturalnego. Żywn Nauk Technol Jakość 2011, 77(4): 36-44.
  7. Nowak G, Nawrot J. Surowce roślinne i związki naturalne stosowane w chorobach układu oddechowego. Herba Pol 2009, 5(4): 178-213.
  8. Janeczko Z. Immunofarmakologiczne właściwości flawonoidów. [w:] Rola immunomodulatorów pochodzenia naturalnego w zapobieganiu i leczeniu chorób. Sawicki AK, Skopińska-Różewska E (red). Medyk, Warszawa 2003: 75-78.
  9. Lifschitz C. Grypa – fakty i sposoby leczenia. Stand Med Pediatr 2011, (8): 703-710.
  10. Roschek Jr. B, Fink RC, McMichael MD, et al. Elderberry flavonoids bind to and prevent H1N1 infection in vitro. Phytochemistry 2009, 70(10): 1255-1261.
  11. Krauze-Baranowska M, Majdan M. Owoce malin – źródło cennych leczniczo metabolitów wtórnych i witamin. Panacea 2009, 26(1): 14-15.
  12. Gryszczyńska B, Iskra M, Gryszczyńska A, Budzyń M. Aktywność przeciwutleniająca wybranych owoców jagodowych. Post Fitoter 2011, 4: 256-274.
  13. Krauze-Baranowska M. Owoce maliny – właściwości dietetyczne i lecznicze. Panacea 2007, 21(4): 22-23. Czech A, Rusinek E, Merska M. Zawartość wybranych biopierwiastków w owocach i sokach z owoców jagodowych. Probl Hig Epidemiol 2011, 92(4): 836-839.
  14. Bowen-Forbes CS, Zhang Y, Nair GM. Anthocyanin content, antioxidant, anti-inflammatory and anticancer properties of blackberry and raspberry fruits. J Food Compost Anal 2010, 23: 554-560.
  15. Seeram NP, Momin RA, Nair MG, Bourquin LD. Cyclooxygenase inhibitory and antioxidant cyanidin glycosides in cherries and berries. Phytomedicine 2001, 8: 362-369. 38. Paszkiewicz M, Budzyńska A, Różalska B, Sadowska B. Immunomodulacyjna rola polifenoli roślinnych. Post Hig Med Dośw 2012, 66: 637-646.

dr n. o zdr. Monika Ameryk

dr n. o zdr. Monika Ameryk