Żyjemy w epoce wyzwolenia kobiet, które coraz częściej są dobrze wykształcone, ambitne i niezależne, dzięki czemu „wygrywają” z mężczyznami w wielu obszarach życia. Taka sytuacja ma oczywiście mnóstwo pozytywnych aspektów, ale może również prowadzić do poczucia zagubienia, ponieważ jasno zdefiniowana rola społeczna kobiety mimo niewątpliwych ograniczeń, dawała jednak poczucie bezpieczeństwa wynikającego z klarownie określonego miejsca w świecie.
Współczesna kobieta doświadcza paradoksu wolności, bo w rzeczywistości nieograniczonych możliwości, coraz trudniej określić co ma znaczenie i wartość. Główną osią konfliktu jest oczywiście rodzina kontra kariera. Niezależnie od osobistych poglądów na życie, wszyscy jesteśmy zanurzeni w kolektywnej narracji tworzonej przez kontekst społeczno-kulturowy, dlatego idea „matki polki” może nieświadomie wpływać na konkretne wybory. Jak wynika z badań Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, polki poświęcają na obowiązki domowe średnio 8 godzin tygodniowo więcej od swoich partnerów, co w połączeniu z rozwojem kariery oraz edukacją tworzy środowisko nadmiernej presji, oraz nierealnych standardów, którym po prostu nie można sprostać. Zgodnie z założeniami społecznych oczekiwań współczesna kobieta powinna być opiekuńczą matką, miłą i wyrozumiałą kapłanką domowego ogniska, wspierającą żoną, ambitną i pracowitą wojowniczką na ścieżce kariery oraz atrakcyjną księżniczką celebrującą życie dzięki luksusowym produktom.
Stereotypowy wizerunek osoby chorej na raka drastycznie odbiega od zarysowanego powyżej obrazu. Rak determinuje poważny kryzys życiowy prowadzący do lęku, smutku i bezradności. Kobieta chora nowotworowo może doświadczać obniżenia poczucia wartości z powodu zmian w wyglądzie zewnętrznym tj. utrata włosów, wychudzenie, problemy ze skórą. W przypadku nowotworów dotykających atrybutów kobiecości (rak piersi, nowotwory ginekologiczne) wiele Pacjentek mówi wręcz o utracie kobiecości, co powoduje wstyd, brak akceptacji i bardzo utrudnia komunikacje w relacji intymnej.
Pierwszym krokiem w budowie zdrowego poczucia wartości jest uwolnienie z niewoli krzywdzących stereotypów. W tym celu zastanów się, czym dla Ciebie jest kobiecość. Pomoże w tym stworzenie mapy myśli – na środku kartki papieru napisz słowo KOBIECOŚĆ, następnie rób odnośniki, odpowiadając na następujące pytania:
Następnie przyjrzyj się poszczególnym odpowiedziom, zastanawiając się, które są naprawdę Twoje, a które po prostu przyjęłaś bezrefleksyjnie. Spójrz na kartkę z własnej perspektywy i wykreśl odpowiedzi, które nie wydają Ci się prawdziwe ani sensowne. To, co zostało, jest Twoim indywidualnym obrazem wzorca kobiecości. Zastanów się teraz, jak takie przekonania wpływają na Twoje życie i zdrowie. Czy trudno je zrealizować? Może powodują stres i niepokój? Spokojnie uświadom sobie, w jaki sposób myślenie wpływa na Twoje emocje i zachowania.
Jest to dobry moment, by rozważyć zmianę pewnych przekonań, w celu lepszego radzenia sobie z nową sytuacją. Jeśli na przykład bycie kobietą kojarzy Ci się z fizyczną atrakcyjnością, a obecnie czujesz się nieatrakcyjna, pomyśl, co tak naprawdę świadczy o pięknie człowieka. Na przykład z badań naukowych wynika, że mężczyźni oceniali jako bardziej atrakcyjne twarze kobiet, które miały niższy poziom hormonu stresu w organizmie. Co ciekawe skóra jest uważana w medycynie za organ wyjątkowo podatny na wpływy psychosomatyczne. Warto oczywiście korzystać z odpowiednich kosmetyków, by w miarę możliwości dbać o dobry wygląd i swoje samopoczucie, jednak bardzo istotne jest pielęgnowanie piękna wewnętrznego rozumianego jako życzliwa i serdeczna postawa wobec samej siebie oraz otoczenia. Podobnie możesz przewartościować każdy element Twojej wizji kobiecości, bo każdą wartość można realizować na wiele sposobów. W ten sposób zaczniesz budować zdrowe i stabilne poczucie wartości.
Obniżenie poczucia własnej wartości zwykle wpływa negatywnie na relacje intymne. Zachodzą tutaj psychologiczne mechanizmy projekcji oraz samospełniającej się przepowiedni. Kobieta, myśląc o sobie negatywnie, nie może uwierzyć, że wciąż jest atrakcyjna dla partnera, przez co podważa prawdziwość jego wypowiedzi, a tym samym zniechęca do kontaktu, w pewnym sensie potwierdzając pierwotne założenie. Bardzo istotne jest tutaj zbudowanie atmosfery bezpiecznej, otwartej i szczerej komunikacji. Chcąc naprawdę zobaczyć i usłyszeć drugą osobę, należy najpierw wyjść ze swojej głowy, odrzucając, choć na moment sztywne założenia i natrętne myśli. Wtedy możemy wejść w perspektywę partnera i spojrzeć na siebie jego oczami. Taka zmiana punktu widzenia może być bardzo oczyszczająca.
Chorowanie na raka znacząco komplikuje codzienne życie, a często uniemożliwia funkcjonowanie zgodne z wcześniejszym rytmem, co prowadzi do poczucia zagubienia. Warto jednak zmienić perspektywę i zrozumieć, że ten przymusowy chaos jest także szansą na refleksje nad tym, co dla nas najważniejsze. Następnie możemy wykorzystać czas i energię, by stopniowo budować nową, lepszą „normalność” na fundamencie swoich prawdziwych potrzeb i wartości. Jeśli na przykład dochodzę do wniosku, że wcześniej zaniedbywałam siebie, by zadowalać innych, może to dobry moment, by zadbać o własną przestrzeń i uczyć się asertywności. Postępując analogicznie w każdej sferze życia, rozpoczynamy proces wprowadzania trwałych, głębokich zmian, tak aby nowy rytm życia stanowił źródło siły, spełnienia i satysfakcji.
W natłoku przykrych zdarzeń, złych wiadomości i bardzo negatywnych myśli łatwo zapomnieć o dobrych doświadczeniach. Tymczasem pozytywne emocje są bardzo istotne dla naszego zdrowia, równowagi i rozwoju. Pomagają między innymi lepiej radzić sobie ze stresem, sprawniej myśleć i planować długofalowe działania. W pewnym sensie dobre emocje są dla nas buforem obronnym, który jest szczególnie przydatny w konfrontacji z poważnymi problemami np. chorobą nowotworową. Pamiętajmy zatem, aby niezależnie od przykrych doświadczeń każdego dnia dbać o kreowanie miłych doznań. Możemy na początku dnia lub tygodnia zaplanować dla siebie konkretne prezenty – spotkanie z przyjaciółką, spacer, sesja medytacji, oglądanie ulubionego serialu lub słuchanie muzyki. Mogą to być zarówno drobne gesty, jak i spektakularne plany i marzenia. Ważne jest tutaj doświadczanie pozytywnych uczuć, co bezpośrednio przekłada się na jakość życia.
Niezależnie od naszej postawy, starań i nastawienia, życie potrafi być przytłaczające, dlatego wszyscy doświadczamy chwil smutku, zwątpienia i kryzysów. Jest to ludzkie, naturalne i w pełni zrozumiałe. Ważne, aby w takich momentach dać sobie przestrzeń i przyzwolenie na gorsze samopoczucie. Nie ma sensu zakłamywać rzeczywistości i na siłę się uśmiechać, bo takie zachowanie tylko podwyższy poziom stresu. Lepiej pozwolić wybrzmieć przykrym uczuciom, wsłuchać się w doświadczenie i zadbać o siebie w odpowiedni sposób. Chodzi o takie metaforyczne przytulenie siebie z troską, akceptacją oraz życzliwością. Jakbyśmy tulili małe dziecko lub bliską przyjaciółkę. W praktyce możemy w takim momencie potrzebować kontaktu z bliską osobą, chwili samotności, spaceru, poczytać książkę lub obejrzeć komedię. Najważniejsza jest świadomość swoich potrzeb i dbanie, by zaspokajać je w zdrowy sposób.
Budowanie zdrowego poczucia wartości jest procesem, który towarzyszy nam przez całe życie, dlatego dobrze potraktować powyższe sugestie jako drogowskazy wyznaczające kierunek konkretnych zmian, jednocześnie dając sobie czas i przestrzeń na ich wprowadzenie. Ważne by taka praca nie była przytłaczająca, dlatego na spokojnie wróć do artykułu i zastanów się, od czego zaczniesz. Możesz nawet zaplanować sobie, że w najbliższym czasie skoncentrujesz się głównie na komunikacji z bliskimi lub kreowaniu dobrych emocji, a kiedy nastąpi poprawa, przejdziesz do kolejnych obszarów. Najważniejsze byś czuła, że każdego dnia wprowadzasz zmiany wzbogacające jakość Twojego życia.
