Dietetyk, a onkodietetyk

Już ponad dwa tysiące lat temu ojciec medycy, Hipokrates stosował się do zasady “Niech pożywienie będzie lekarstwem, a lekarstwo pożywieniem. Mimo, że od tego stwierdzenia minęło sporo czasu to na dzień dzisiejszy wydaje się ono jak najbardziej aktualne.

Szacuje się, że jedna na trzy osoby w ciągu życia zostanie dotknięta diagnozą nowotworu lub raka. Sama wiadomość o złym stanie zdrowa jest niezwykle trudna nie tylko dla samego pacjenta, ale również dla jego rodziny co w życiu codziennym może przynieść wiele różnych wyzwań. Wiele osób doświadcza zaburzeń związanych z jedzeniem zarówno przed, w trakcie jak i po zastosowanym leczeniu. Zazwyczaj związane jest to z niezamierzoną utrata masy ciała, zmęczeniem, problemami trawiennymi czy trudnościami z połykaniem.

Onkodietetycy to eksperci i liderzy w dziedzinie leczenia żywieniowego nowotworów i raka.

Specjaliści od onkodietetyki są w stanie zapewnić oparte na dowodach naukowych, eksperckie porady dotyczące wsparcia żywieniowego w chorobie nowotworowej, aby pomóc poprawić i zoptymalizować samopoczucie pacjentów oraz jakość życia. Mogą zapewnić poradnictwo żywieniowe pacjentom i ich rodzinom/opiekunom na każdym etapie leczenia nowotworu i rehabilitacji, jak również podczas opieki paliatywnej i końca życia. Onkodietetycy jako eksperci i liderzy w dziedzinie leczenia żywieniowego nowotworów i raka, mają wyjątkowe kwalifikacje do pracy zarówno z dziećmi jak i dorosłymi.

Złożone interakcje między spożywanym pokarmem, stanem odżywienia, a nowotworem wymaga konsultacji onkodietetyka, którego rola polega na:

• wykorzystaniu wiedzy i umiejętności praktycznych opartych na dowodach naukowych w ocenie stanu odżywienia pacjenta, aby zapobiegać niedożywieniu, niedożywieniu szpitalnemu oraz kacheksji (wyniszczeniu), które niosą za sobą groźne powikłania oraz ograniczają skuteczność prowadzonej terapii;
• ocenie zapotrzebowania żywieniowego pacjenta związanej ze zmianami w metabolizmie podczas choroby nowotworowej oraz modyfikacjami w strukturze spożywanych pokarmów;
• poradnictwie indywidualnym, dzięki któremu możliwe jest zaplanowanie diety w chorobie nowotworowej w postaci diety onkologicznej oraz niezbędnej suplementacji;
• monitorowaniu stanu odżywienia i ocenie skuteczności wsparcia żywieniowego;
• poprawie lub zachowaniu stanu odżywienia oraz optymalizowaniu wyników klinicznych co pomoże pozytywnie wpływać na tolerancje zastosowanego leczenia;
• wsparciu żywieniowym oraz edukacji pacjenta dotyczącym doboru odpowiednich produktów spożywczych, aby uniknąć dodatkowego obciążenia organizmu pod postacią szkodliwych mikroorganizmów przenoszonych przez żywność;
• identyfikacji pacjentów z nadwagą i otyłością na każdym etapie leczenia, u których nadmierna masa ciała może wpływać na ryzyko nawrotów oraz pogorszyć prognozy szczególnie w przypadku nowotworu piersi i prostaty;
• wsparciu pacjentów w zaawansowanym stadium choroby otrzymujących opiekę paliatywną w celu zachowania komfortu podczas jedzenia i picia;
• dyskusji w zespołach interdyscyplinarnych dotyczących etyki żywienia;
• edukacji pracowników służby zdrowia, opiekunów oraz rodzin, aby w jak najlepszy sposób mogli wspierać pacjenta w chorobie nowotworowej;
• uczestnictwie oraz inicjacji projektów badawczych dotyczących diety w onkologii oraz uzupełnianiu kompetencji wraz z pojawieniem się nowych dowodów naukowych.

ONKODIETETYK

• Może pomóc pacjentom, którzy doświadczają specyficznych problemów dietetycznych w wyniku nowotworu i / lub jego leczenia, np. utraty apetytu, bólu podczas przełykania, suchości w ustach, zmiany smaku, utraty masy ciała, nudności i wymiotów,
• Będzie w stanie zapewnić pacjentom i członkom rodziny/ opiekunom praktyczne informacje dotyczące wyboru odpowiedniej żywności, porcji i schematu posiłków, które będą pomocne przed, w trakcie oraz po wdrożonym leczeniu,
• Zapewni strategie oraz porady, która zaoszczędzą dodatkowe zmęczenia związane z zakupem żywności, gotowaniem i wymyślaniem potraw, które będą odpowiednie dla pacjenta z nowotworem,
• Odgrywa kluczową rolę we wspieraniu ludzi żyjących z nowotworem oraz ich rodzin oceniając oraz w miarę możliwości redukując skutki leczenia, w zapobieganiu oraz zmniejszaniu ryzyka niedożywienia lub nawrotu choroby.
• Ściśle współpracuje z innymi członkami zespołu, aby zapewnić skuteczne i kompleksowe wsparcie pacjentowi.
• Może udzielać porad i wsparcia dla rodziny u przyjaciół, którzy również są zainteresowani i chcą zrozumieć, jak zmieniły się nawyki pacjenta oraz poznać metody radzenia sobie z nową sytuacją.

dr n. o zdr. Monika Ameryk

Dietetyk onkologiczny Monika Ameryk